Τι είναι η κοινωνική επιχειρηματικότητα
Η Κοινωνική Επιχειρηματικότητα (Social Entrepreneurship) αποτελεί μια διακριτή μορφή επιχειρηματικότητας η οποία έχει ως σκοπό την επίτευξη ενός κοινωνικού σκοπού (social purpose) μέσω της δημιουργίας κοινωνικής αξίας (social value). Στοχεύει στην επίλυση πιεστικών προβλημάτων, όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η εκπαίδευση, η παροχή υπηρεσιών υγείας, η φτώχεια, ενέργεια, υδάτινοι πόροι κλπ. Η αντιμετώπιση του προβλήματος που αναλαμβάνει τίθεται στο κέντρο των δραστηριοτήτων της κοινωνικής επιχείρησης και η επίλυση του συχνά έρχεται μέσα από την εφαρμογή καινοτόμων προσεγγίσεων.
Κοινωνική επιχειρηματικότητα και κοινωνικές επιχειρήσεις
Η κοινωνική επιχειρηματικότητα μπορεί να λαμβάνει τόσο κερδοσκοπική όσο και μη κερδοσκοπική μορφή, χωρίς να αλλάζει ο τελικός σκοπός της, δηλαδή η επίτευξη ενός κοινωνικού σκοπού. Οι κοινωνικές επιχειρήσεις ξεκινούν από ανθρώπους με όραμα και επιμονή να πετύχουν το στόχο της κοινωνικής αλλαγής και της επίτευξης λύσεων με διάρκεια. Τα άτομα αυτά εφαρμόζουν βασικές αρχές της επιχειρηματικότητας στην λειτουργία των οργανισμών τους. Κρίσιμο στοιχείο που διαχωρίζει τις “κοινωνικές” από τις παραδοσιακές επιχειρήσεις είναι ο κύριος στόχος τους. Οι πρώτες στοχεύουν στην επίλυση συγκεκριμένων κοινωνικών προβλημάτων και όχι στην επίτευξη οικονομικού αποτελέσματος, το οποίο χρησιμοποιούν ως μέσο για την επιτυχία του σκοπού τους.
To 2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεσμοθέτησε την Πρωτοβουλία για τις Κοινωνικές Επιχειρήσεις (Social Business Initiative). Βασικός σκοπός της Επιτροπής είναι μέσα από αυτήν την Πρωτοβουλία “να συνεισφέρει στη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για την ανάπτυξη των κοινωνικών επιχειρήσεων στην Ευρώπη και εν γένει της Κοινωνικής Οικονομίας”. Η κοινωνική επιχειρηματικότητα είναι το αναπτυξιακό όχημα της Ευρώπης για την αντιμετώπιση των καίριων κοινωνικών προβλημάτων της δομικής ανεργίας και της φτώχειας στοχεύοντας τις πόλεις και την περιφέρεια. Παράλληλα, θα αποτελέσει λύση για την ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας και της τοπικής ανάπτυξης, στην αντιμετώπιση των θεμάτων της οικολογίας, της παιδείας, της υγείας, στην άμβλυνση των ανισοτήτων και στην στήριξη των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων.
Οι κοινωνικές επιχειρήσεις λειτουργούν σαν συμβατικές επιχειρήσεις με τη διαφορά ότι στο κέντρο της αποστολής τους υπάρχει ο κοινωνικός σκοπός. Έχουν κανονική δομή, προγραμματισμό, οργάνωση, διοίκηση, έλεγχο. Κυρίως επανεπενδύουν τα κέρδη τους δημιουργούν θέσεις εργασίας, κοινωνική επανένταξη και ενσωμάτωση. Η αποστολή αυτών των οργανισμών είναι η επίτευξη κέρδους για τη βιωσιμότητα του κοινωνικού σκοπού.
Η κοινωνική επιχειρηματικότητα στην Ευρώπη
Στην Ευρώπη οι Κοινωνικές Εταιρείες αντιπροσωπεύουν το 10% των εταιρειών, απασχολούν 11.000.000 εργαζομένους, και αντιπροσωπεύουν το 5,9% συνολικής απασχόλησης. Στη Μ. Βρετανία το 2012 υπήρχαν 70.000 κοινωνικές εταιρείες, απασχολώντας 1.000.000 εργαζομένους και δημιουργώντας 55 εκατομμύρια λίρες τζίρο. Στην Ελλάδα, οι ΚΕ αποτελούν μόλις το 1,8% της απασχόλησης και 2,9% της μισθωτής εργασίας (χαμηλότερα ποσοστά Ευρωζώνης) υπολογίζονται: α) 8.400 περίπου συνεταιρισμοί με 950.000 περίπου μέλη, β) 1.500-2.000 οργανώσεις εθελοντισμού από τις οποίες 200-300 έχουν ενεργό δράση. Οι 115-200 δραστηριοποιούνται στο χώρο του περιβάλλοντος και της οικολογίας, γ) 71 γυναικείοι συνεταιρισμοί με 1.903 μέλη, δ) 68 συνεταιριστικές θεραπευτικές μονάδες στα ψυχιατρικά νοσοκομεία, ε) 15 ΚΟΙΣΠΕ με αντικείμενο την ένταξη των ψυχικά ασθενών στην αγορά εργασίας αλλά και την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών.
Η Κοινωνική Οικονομία περιλαμβάνει οικονομικές δραστηριότητες που αναλαμβάνονται από επιχειρήσεις και οργανισμούς κυρίως συνεταιρισμούς, κοινωνίες αλληλοβοήθειας και σωματεία , η ίδρυση και λειτουργία των οποίων διέπεται από τις ακόλουθες αρχές: α) σκοπό έχουν κυρίως την παροχή υπηρεσιών προς τα μέλη τους ή την κοινωνία, παρά την επιδίωξη κέρδους, β) έχουν ανεξάρτητη διοίκηση, γ) εφαρμόζουν δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων, δ) αποδίδουν προτεραιότητα στα άτομα και την εργασία έναντι του κεφαλαίου κατά τη διανομή του εισοδήματος.
Οι κοινωνικές επιχειρήσεις μπορούν να ταξινομηθούν στα ακόλουθα πεδία: 1) εργασιακή ένταξη ατόμων που απειλούνται ή βιώνουν συνθήκες κοινωνικού αποκλεισμού (κοινωνικές επιχειρήσεις ένταξης). 2) παροχή υπηρεσιών στο ευρύ κοινό (κοινωνικών, υγείας, πρόνοιας, πολιτισμού, περιβάλλοντος, βιώσιμης ανάπτυξης), 3) Ηθικό εμπόριο (πρωτοβουλίες σύνδεσης παραγωγών και καταναλωτών με δίκαιους όρους).
Το InfinityGreece, αποτελεί επίσης κοινωνική επιχείρηση. Πρωταρχικός στόχος του οργανισμού μας είναι η παροχή υπηρεσιών και η ενίσχυση των δεξιοτήτων των νέων. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από προγράμματα εθελοντισμού, εκπαίδευσης και διαφόρων εκδηλώσεων.
