Είναι ευρέως γνωστό, είτε λόγω προσωπικής εμπειρίας, είτε μέσα από συζητήσεις, ότι το Erasmus+ αποτελεί μια εμπειρία ζωής. Είτε διαρκεί μια εβδομάδα, είτε 6 μήνες, μόνο περί οφελών γίνεται συνήθως λόγος. Μπορεί φυσικά, να προκύψουν δυσκολίες και εμπόδια, αλλά αυτό δεν αναιρεί τις εσωτερικές αλλαγές και την εξέλιξη που προκαλεί η εμπειρία. Πέραν της θεωρητικής τοποθέτησης, ωστόσο, ενδιαφέρον θα είχε να αναλύαμε λίγο πιο συστηματικά τις ικανότητες που αναπτύσσονται μέσα από την συμμετοχή σε ένα πρόγραμμα Erasmus, σε μορφή hard και soft skills. Ξεκινώντας από τα soft skills αν θέλουμε να τα ορίσουμε, είναι οι προσωπικές δεξιότητες και τα χαρακτηριστικά που αφορούν τη συναισθηματική ευφυΐα και την επικοινωνία, όπως η ηγεσία, η επικοινωνία και η διαχείριση του χρόνου. Το Erasmus έχει το χάρισμα όχι απλά να αναπτύσσει τα παραπάνω, αλλά και να υποβοηθά στην εξάσκηση ικανοτήτων και δεξιοτήτων που δεν θεωρούνται απλώς τυπικά προσόντα. Πιο αναλυτικά:
- Αύξηση της αντίληψης περί διαφορετικότητας της κουλτούρας. Οι συμμετέχοντες, ακριβώς λόγω της ένταξης σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον και της συνύπαρξης με άτομα από πολλές διαφορετικές κουλτούρες, αναπτύσσουν τη δεξιότητα της βαθύτερης κατανόησης της κάθε κουλτούρας και των διαφορετικών τρόπων ζωής που συναντούν στο διάβα τους.
- Εξάσκηση επικοινωνιακών δεξιοτήτων. Είτε πρόκειται για λεκτική, είτε για μη λεκτική επικοινωνία, ένα είναι το σίγουρο! Το Erasmus σε κάνει να βγεις από το comfort zone σου, να αποκτήσεις αυτοπεποίθηση στη χρήση μιας ξένης γλώσσας, να εξασκηθείς και να προσαρμόζεσαι σε διαφορετικά, κάθε φορά, γλωσσικά περιβάλλοντα. Κι αν δεν ξέρεις την ίδια γλώσσα με κάποιον άλλο συμμετέχοντα; Επικοινωνείς με νοήματα, άντε και λίγο translate!
- Συνεργασία και ομαδική δουλειά. Ειδικά στο πλαίσιο ολιγοήμερων κινητικοτήτων, που στόχος είναι η συνεργασία για επίλυση ενός ζητήματος και το brainstorming, η εσωστρέφεια δεν έχει χώρο μπροστά στην ανάγκη για συνεργασία. Το να ζεις και να εργάζεσαι άλλωστε, με άλλους νέους από διαφορετικές χώρες σε κάνει να θεωρείς τελικά, την ομαδική δουλειά πιο εύκολη και από την ατομική.
- Ανεξαρτησία. Ίσως το πιο σημαντικό προσόν που αποκτάς μέσα σε ένα πρόγραμμα. Μακριά από τη χώρα σου, σε μια «ξένη» κουλτούρα, με άτομα που ως επί το πλείστον, βλέπεις πρώτη φορά στη ζωή σου, είσαι σε θέση να φροντίσεις τον εαυτό σου εξ ολοκλήρου. Κι αυτό μόνο ένα πράγμα μπορεί να σημαίνει: Είσαι επαρκής από μόνος σου, χωρίς φόβο για το άγνωστο. Αφού τα κατάφερες μια φορά, γιατί να μην τα καταφέρεις κι άλλες;
- Προσαρμοστικότητα. Η συμμετοχή σε ένα πρόγραμμα Erasmus περιλαμβάνει τον εγκλιματισμό σε νέα περιβάλλοντα, τη χρήση νέων μέσων μεταφοράς και ειδών επικοινωνίας. Περιλαμβάνει, επίσης, τη δημιουργία νέων γνωριμιών, νέο κύκλο κοινωνικοποίησης, τις σπουδές/ πρακτική σε ξένους φορείς. Γενικότερα, δηλαδή, την ανάγκη προσαρμογής στο καινούριο και άγνωστο, προσόν απαραίτητο για την μετέπειτα ζωή, που μόνο προκαθορισμένη δεν είναι πλέον.
Αφού λοιπόν, αναλύθηκαν σε βάθος κάποια βασικά soft skills, που αναπτύσσονται μέσω μιας εμπειρίας Erasmus, ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για τα hard skills. Πρόκειται για τις αντικειμενικές δεξιότητες και γνώσεις που απαιτούνται για να εκτελεστεί μια συγκεκριμένη εργασία ή να επιτευχθεί ένας στόχος, όπως η γνώση των προγραμματιστικών γλωσσών. Αφορούν δηλαδή, σε αντικειμενικές γνώσεις και δεξιότητες. Όσο κι αν τέτοιου είδους γνώσεις φαίνονται λίγο μακρινές από το Erasmus, υπάρχουν κάποια hard skills που ίσως να μην είχες σκεφτεί εξ αρχής ότι άπτονται στην εμπειρία. Ας δούμε μερικά πιο συγκεκριμένα παραδείγματα:
- Γνώση ξένων γλωσσών. Είτε ως φοιτητής, είτε ως εργαζόμενος, είτε ως συμμετέχων η τριβή με μία ξένη γλώσσα για ένα ικανοποιητικό χρονικό διάστημα οδηγεί στην ανάπτυξη των ικανοτήτων στη συγκεκριμένη γλώσσα και, κατά συνέπεια, μετατρέπει εσένα σε δεινό χρήστη της γλώσσας, αργά ή γρήγορα!
- Ικανότητες αναζήτησης. Ακούγεται απλό αλλά μόνο απλό δεν είναι! Οι συμμετέχοντες πρέπει πριν συμμετάσχουν στο πρόγραμμα να αναζητήσουν όλα τα μέσα μεταφοράς τους, να πλανάρουν το ταξίδι, να βρουν (εάν δεν παρέχεται) ασφαλές κατάλυμα για διαμονή και ενίοτε ακόμη και να υπογράψουν συμβόλαια με ιδιοκτήτες κατοικιών. Μέσα σε όλο το χάος της μετακίνησης, πρέπει να διασφαλιστεί η ιατρική περίθαλψη, να γίνει μια έρευνα για το μέρος ή την πόλη φιλοξενίας και μια εισαγωγή στο πρόγραμμα σπουδών του πανεπιστημίου (αν πρόκειται για σπουδές), του φορέα εργασίας (αν πρόκειται για πρακτική άσκηση), και του φορέα υποδοχής (σε περίπτωση ολιγοήμερης κινητικότητας). Προσωπικά, δεν μου φαίνονται και λίγα. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται και η ολοένα αυξανόμενη διαδικτυακή απάτη σε ιστοσελίδες με μέσα μεταφοράς ή ενοικίαση κατοικιών, κάτι που κάνει το άτομο ακόμη πιο προσεκτικό στην αναζήτησή του!
- Βελτίωση του βιογραφικού. Ένας συμμετέχων θα μάθει πώς να εργάζεται σε νέα περιβάλλοντα, να χειρίζεται τον χρόνο του αποδοτικά, να αναλαμβάνει tasks με έξτρα δυσκολία, λόγω της γλώσσας και της ανάγκης προσαρμογής. Τα παραπάνω μπορούν να χρησιμοποιηθούν στον εμπλουτισμό του βιογραφικού σημειώματος, αφού πέραν της εμπειρίας αυτής καθαυτής υποδεικνύουν άτομο ενεργό, με αυτοκυριαρχία, κίνητρο, ικανό να παίρνει πρωτοβουλίες.
- Networking. Τελευταίο αλλά διόλου ασήμαντο το κομμάτι της διασύνδεσης με νέα άτομα, φοιτητές, συναδέλφους, φίλους, team leaders, facilitators, καθηγητές. Η γνωριμία με άτομα από διαφορετικές χώρες, αυξάνει τις δεξιότητες διασύνδεσης και εγκαθιδρύει επαφές που μπορεί να αποβούν χρήσιμες στο μέλλον! Εξάλλου, πλέον θεωρούμαστε πολίτες του κόσμου, χωρίς να γνωρίζουμε ακόμη τί μέλλει γενέσθαι και σε ποιο μέρος του πλανήτη θα χρειαστεί να ταξιδέψουμε ή να εργαστούμε.
Με λίγα λόγια, μόνο θετικά μπορεί να αποκομίσει κάποιος από μια εμπειρία Erasmus. Μικρή ή μεγάλη χρονικά, δύσκολη ή εύκολη στην πράξη το σίγουρο είναι ένα: πρόκειται για κάτι μοναδικό για τα δεδομένα της εποχής, εύκολα προσβάσιμο σε όλους και με πλήθος ικανοτήτων προς ανάπτυξη σε προσωπικό και διαπροσωπικό επίπεδο! Αξίζει πάντα μια προσπάθεια και καμία εμπειρία δεν είναι φυσικά, αχρείαστη!
