H κοινωνία των πολιτών είναι ένας όρος που συναντάμε καθημερινά τις δύο τελευταίες δεκαετίες και είναι σε συνάρτηση με την ολοένα αυξημένη συμμετοχή του κάθε πολίτη στα κοινωνικά δρώμενα και στην προσπάθειά του να βελτιώσει την καθημερινότητα του ίδιου και των συμπολιτών του.
Τι είναι η κοινωνία των πολιτών;
Με τον όρο κοινωνία των πολιτών εννοούνται μορφές δράσης ατόμων ή ομάδων που δε συνδέονται ούτε διοικούνται από το κράτος. Ως οργανωτική δομή υπηρετεί την εφαρμογή δημοκρατικών διαδικασιών για το κοινωνικό συμφέρον και αναλαμβάνει τον ρόλο του διαμεσολαβητή ανάμεσα στους πολίτες.
Εκπρόσωπος της κοινωνίας των πολιτών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή. Σύμφωνα με το άρθρο 15 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών είναι αναγνωρισμένος και αναγκαίος για την ορθή διακυβέρνηση της ΕΕ, μέσω του ανοιχτού διαλόγου με οργανώσεις της κοινωνίας των
Που αναφέρεται η κοινωνία των πολιτών;
Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, η κοινωνία ερμηνεύεται ως «σύνολο μη κυβερνητικών οργανώσεων και θεσμών, που εκπροσωπούν τα συμφέροντα και τη θέληση των πολιτών». Στο ίδιο πλαίσιο, η κοινωνία περιλαμβάνει την οικογένεια και τον ιδιώτη, στον οποίο αναφέρεται ως τριτογενή τομέα της κοινωνίας, διακριτό από εκείνο της κυβέρνησης και των επιχειρήσεων.
Η κοινωνία των πολιτών αναφέρεται σε όλες τις μορφές κοινωνικής δράσης, οι οποίες πραγματοποιούνται από άτομα ή ομάδες που δε συνδέονται με το κράτος ούτε διοικούνται από αυτό. Οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών είναι μια οργανωτική δομή της οποίας τα μέλη εξυπηρετούν το γενικό συμφέρον με δημοκρατικές διαδικασίες και η οποία διαδραματίζει τον ρόλο του μεσολαβητή ανάμεσα στις δημόσιες αρχές και τους πολίτες.
Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Ο ρόλος των πολιτών στην κοινωνία των πολιτών
Μέσα στον χώρο της κοινωνίας των πολιτών οι πολίτες δρουν ως μονάδες και, σε κάποιο βαθμό, ως πρωτογενή πολιτικά υποκείμενα, τα οποία, όμως, δε συνιστούν μια συνειδητοποιημένη και οργανωμένη πολιτική οντότητα. Η βασική διαφορά ανάμεσα στην κοινωνία των πολιτών και στον λαό είναι πως η πρώτη δεν περιορίζει τη δράση της στην τυπική εκπλήρωση των πολιτικών της δικαιωμάτων, όπως είναι η προσέλευση στις κάλπες κάθε τέσσερα χρόνια.
Η κοινωνία των πολιτών έχει συνειδητοποιήσει ότι, εκτός από δικαιώματα, έχει και υποχρεώσεις. Ο πολίτης της κοινωνίας των πολιτών ενδιαφέρεται για το κοινωνικό σύνολο όσο ενδιαφέρεται για τον εαυτό του, δρα με κριτήριο το γενικό συμφέρον, όχι μόνο το δικό του, ενώ διαθέτει και άλλα στοιχεία, όπως σεβασμό προς τις αρχές της συνταγματικής δημοκρατίας, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις διεθνείς συμβάσεις, γνώση της κοινωνικής πραγματικότητας αλλά και διαρκή προβληματισμό σχετικά με τις κοινές υποθέσεις. Εν ολίγοις, η κοινωνία των πολιτών αποτελείται από συνειδητοποιημένους ή και ενεργούς πολίτες, οι οποίοι όμως δε συγκροτούν, συνήθως, οργανωμένες ομάδες πολιτικής δράσης.
Συμπερασματικά, η κοινωνία των πολιτών δεν αφορά κομματικούς δρώντες αλλά κοινωνικούς φορείς, ΜΚΟ, κοινωνικές επιχειρήσεις που θέλουν να συμβάλλουν στη βελτίωση της καθημερινότητας σε διάφορους τομείς, όπως το περιβάλλον, οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες κ.α. Οπότε, είναι πολύ σημαντικό στο άμεσο μέλλον να υπάρξει ακόμα περισσότερη θεσμική, κοινωνική και οικονομική ενίσχυση όλων των παραπάνω δρώντων που εντάσσονται στην κοινωνία των πολιτών, ώστε να επιτευχθούν πιο άμεσα και αποτελεσματικά οι στόχοι τους.
